Chất béo trong chế độ ăn uống được chia thành chất béo tốt và chất béo xấu dựa trên tác dụng của chúng đối với sức khỏe

Việc lựa chọn đúng loại chất béo là quan trọng, đặc biệt với người bệnh xương khớp, vì chúng có thể ảnh hưởng đến tình trạng viêm, sức khỏe xương và các khớp.

1. Chất béo tốt (Chất béo không bão hòa)

Chất béo tốt là những loại chất béo có lợi cho sức khỏe, đặc biệt là sức khỏe tim mạch và não bộ. Chúng giúp giảm viêm, hỗ trợ các chức năng tế bào, cung cấp năng lượng và đóng vai trò quan trọng trong việc hấp thu các vitamin tan trong chất béo như A, D, E, K.

• Bao gồm: Axit béo không bão hòa đơn (MUFA) và đa (PUFA) như omega-3 và omega-6.
• Nguồn thực phẩm: Dầu ô liu, dầu hạt lanh, quả bơ, hạt chia, hạt lanh, cá béo (cá hồi, cá thu), hạt óc chó.
• Tác dụng:
  • Giảm viêm: Các axit béo omega-3 có khả năng kháng viêm mạnh, giúp giảm triệu chứng đau và sưng ở người bệnh xương khớp.
  • Tăng cường sức khỏe xương khớp: Omega-3 có thể giúp giảm quá trình phá hủy sụn, làm chậm tiến triển bệnh viêm khớp và đau nhức.
  • Tốt cho tim mạch: Chất béo không bão hòa làm giảm cholesterol xấu, giúp bảo vệ sức khỏe tim mạch và tuần hoàn.

2. Chất béo xấu (Chất béo bão hòa và chất béo trans)

Chất béo xấu là những loại chất béo có thể gây hại cho sức khỏe nếu tiêu thụ quá nhiều. Chúng có thể làm tăng mức cholesterol xấu (LDL), gây viêm và làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch, tiểu đường, và các vấn đề sức khỏe khác.

• Bao gồm: Chất béo bão hòa và chất béo trans.
• Nguồn thực phẩm: Thịt mỡ, mỡ động vật, bơ, các loại bánh ngọt, đồ ăn chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn (bánh quy, khoai tây chiên, thực phẩm đông lạnh).
• Tác dụng:
  • Tăng viêm: Chất béo trans và chất béo bão hòa có thể kích thích phản ứng viêm trong cơ thể, làm tăng cơn đau và sưng ở các khớp.
  • Gây tăng cân: Chất béo xấu dễ dẫn đến tăng cân và béo phì, tăng áp lực lên các khớp, đặc biệt là khớp gối và hông, làm cho người bệnh xương khớp cảm thấy đau nhức nhiều hơn.
  • Tăng nguy cơ bệnh tim mạch: Chất béo xấu có thể gây tích tụ cholesterol trong động mạch, gia tăng nguy cơ các bệnh tim mạch.

3. Chú ý về chất béo trong thực phẩm

Chất béo có trong nhiều loại thực phẩm khác nhau, và chúng được chia thành các nhóm chính: chất béo không bão hòa (tốt) và chất béo bão hòa, chất béo trans (xấu). Dưới đây là các loại thực phẩm phổ biến chứa các nhóm chất béo này:

1. Chất béo tốt (Chất béo không bão hòa)

• Chất béo không bão hòa đơn (MUFA):
  • Dầu ô liu: Một nguồn chất béo không bão hòa đơn rất tốt cho tim mạch.
  • Quả bơ: Giàu chất béo không bão hòa đơn, tốt cho tim và giảm viêm.
  • Các loại hạt: Hạnh nhân, hạt dẻ cười, hạt điều đều là nguồn chất béo tốt.
• Chất béo không bão hòa đa (PUFA):
  • Cá béo: Cá hồi, cá thu, cá ngừ, và cá mòi chứa omega-3 giúp giảm viêm và bảo vệ sức khỏe tim mạch.
  • Hạt lanh và hạt chia: Giàu axit béo omega-3.
  • Hạt óc chó: Một nguồn chất béo không bão hòa đa tự nhiên rất tốt.
  • Dầu hạt cải và dầu hạt hướng dương: Cung cấp omega-6, hỗ trợ sức khỏe tim mạch nhưng cần tiêu thụ cân đối với omega-3.

2. Chất béo bão hòa (Nên hạn chế)

• Thịt đỏ: Thịt bò, thịt cừu, thịt lợn chứa chất béo bão hòa. Nên chọn phần thịt nạc và hạn chế lượng tiêu thụ.
• Mỡ động vật và bơ: Cả hai đều chứa chất béo bão hòa cao, nên dùng ở mức vừa phải.
• Dầu dừa và dầu cọ: Chứa nhiều chất béo bão hòa, thường được dùng trong nấu ăn nhưng nên dùng điều độ.

3. Chất béo trans (Cần tránh)

• Đồ ăn chiên rán: Khoai tây chiên, gà rán, các món chiên ngập dầu thường chứa chất béo trans từ dầu ăn tái sử dụng.
• Thực phẩm chế biến sẵn: Bánh quy, bánh ngọt, khoai tây chiên, và các loại thực phẩm đóng gói thường chứa chất béo trans để tăng thời gian bảo quản.
• Thực phẩm đông lạnh: Một số thực phẩm đông lạnh, như pizza hoặc bánh ngọt đông lạnh, cũng có chất béo trans.

Ảnh hưởng đến người bệnh xương khớp

• Giảm viêm và đau nhức: Chế độ ăn giàu chất béo tốt như omega-3 có thể làm giảm tình trạng viêm, hỗ trợ giảm đau nhức và sưng cho người bệnh xương khớp.
• Duy trì cân nặng hợp lý: Chất béo tốt giúp kiểm soát cân nặng, giảm áp lực lên các khớp và phòng ngừa đau nhức do thừa cân.
• Tăng cường sức khỏe sụn và xương: Các axit béo không bão hòa trong chất béo tốt hỗ trợ quá trình tái tạo sụn, duy trì độ linh hoạt của khớp, làm chậm tiến trình thoái hóa.

Lời khuyên về tiêu thụ chất béo

• Ưu tiên chất béo không bão hòa từ dầu thực vật, cá béo và các loại hạt.
• Hạn chế chất béo bão hòa và chỉ tiêu thụ ở mức vừa phải từ thịt đỏ và mỡ động vật.
• Tránh hoàn toàn chất béo trans trong các thực phẩm chế biến sẵn và đồ chiên rán.

Chọn đúng loại chất béo giúp cải thiện sức khỏe tổng thể, đặc biệt là hỗ trợ bảo vệ tim mạch và giảm nguy cơ viêm nhiễm cho người bệnh xương khớp.

Kết luận: Tăng cường bổ sung các nguồn chất béo tốt từ cá béo, dầu hạt, quả bơ, và tránh chất béo xấu từ thực phẩm chiên rán, thực phẩm chế biến sẵn. Kết hợp chất béo tốt với các thực phẩm giàu chất xơ, rau xanh và protein để hỗ trợ sức khỏe xương khớp và giảm viêm hiệu quả.

Hotline: 0867.076.067