Cholesterol, một loại chất béo (lipid), là một thành phần không thể thiếu trong cơ thể, đóng vai trò quan trọng trong tạo thành màng tế bào, sản xuất một số loại nội tiết tố và vitamin D. Vậy Cholesterol là gì? Có mấy loại cholesterol? Hãy cùng Ovisure Gold tìm hiểu trong bài viết dưới đây nhé!
1. Cholesterol là gì?
Cholesterol là một chất béo không tan trong nước, được vận chuyển trong máu thông qua lipoprotein, mà gan chịu trách nhiệm sản xuất. Nó kết hợp với hai loại lipoprotein chính, tạo thành cholesterol gắn với lipoprotein tỉ trọng thấp (LDL cholesterol) và cholesterol gắn với lipoprotein tỉ trọng cao (HDL cholesterol).
2. Phân loại cholesterol
Cholesterol được phân thành hai loại chính: LDL – cholesterol “xấu” và HDL – cholesterol “tốt”.
Ngoài ra, còn tồn tại Lp(a) Cholesterol, một biến thể của LDL – cholesterol.
2.1 LDL – Cholesterol (loại xấu)
LDL – cholesterol đóng vai trò chủ yếu trong vận chuyển cholesterol trong cơ thể. Tuy nhiên, một hàm lượng cholesterol LDL cao trong máu có thể tạo nguy cơ lắng đọng mỡ trong thành mạch máu (đặc biệt là ở tim và phổi), dẫn đến tình trạng xơ vữa động mạch.
Đó là lý do vì sao LDL – cholesterol được coi là “xấu”. Các cục mỡ này có thể gây hẹp hoặc tắc nghẽn mạch máu, thậm chí gây vỡ mạch máu đột ngột, gây ra các biến chứng nguy hiểm như nhồi máu cơ tim hoặc tai biến mạch máu não.
Hàm lượng LDL – cholesterol tăng có thể phụ thuộc vào các yếu tố gia đình, chế độ ăn uống, các thói quen có hại như hút thuốc, thiếu tập thể dục đều đặn hoặc mắc các bệnh cao huyết áp và tiểu đường.
2.2 HDL – Cholesterol (loại tốt)
HDL – cholesterol chiếm một phần 25-30% của tổng hàm lượng cholesterol trong máu. Vai trò chính của HDL – cholesterol là vận chuyển cholesterol từ máu về gan và đồng thời loại bỏ cholesterol khỏi các mảng xơ vữa trong động mạch, giúp hạn chế nguy cơ các biến chứng tim mạch nguy hiểm. Do đó, HDL – cholesterol được coi là “cholesterol tốt”.
Hàm lượng HDL – cholesterol giảm có thể liên quan đến thói quen hút thuốc, thiếu tập thể dục đều đặn, thừa cân hoặc béo phì…
2.3 Lp(a) Cholesterol
Lp(a) cholesterol là một biến thể của LDL – cholesterol. Hàm lượng Lp(a) cholesterol tăng trong máu có thể gây nguy cơ hình thành các mảng xơ vữa trong động mạch.
3. Nguyên nhân làm cho nồng độ cholesterol cao
Việc ăn quá nhiều đồ ăn chứa cholesterol, chất béo bão hòa và chất béo dạng trans có thể tăng nguy cơ bị cholesterol cao. Ngoài ra, một số yếu tố về lối sống cũng có thể góp phần vào nồng độ cholesterol cao, như lười vận động, lạm dụng rượu và thuốc lá.
Di truyền cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu cha mẹ có cholesterol cao, con cái cũng dễ mắc phải tình trạng này. Ngoài ra, các rối loạn di truyền gia đình khác cũng có thể ảnh hưởng đến nồng độ cholesterol.
Ngoài ra, một số vấn đề sức khỏe khác như đái tháo đường và thiểu năng giáp trạng cũng có thể làm tăng nguy cơ mắc cholesterol cao và các biến chứng liên quan.
4. Biến chứng nguy hiểm của cholesterol cao
Nếu không được điều trị, nồng độ cholesterol cao có thể gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng, ảnh hưởng đến sức khỏe và thậm chí đe dọa tính mạng của bệnh nhân. Dưới đây là một số biến chứng nguy hiểm liên quan đến cholesterol cao:
Đột quỵ: Cholesterol cao có thể góp phần hình thành cục máu đông trong mạch máu não, gây tắc nghẽn và gây đột quỵ, làm hỏng chức năng não.
Nhồi máu cơ tim: Xơ vữa động mạch do cholesterol cao có thể hạn chế dòng chảy máu đến trái tim, gây nhồi máu cơ tim, làm suy yếu chức năng tim.
Đau ngực: Tắc nghẽn mạch máu do xơ vữa động mạch có thể gây đau ngực, khó thở và khó chịu trong vùng ngực.
Tăng huyết áp: Cholesterol cao có thể góp phần vào tình trạng tăng huyết áp, gây căng thẳng và áp lực cho hệ tim mạch.
Bệnh động mạch ngoại biên: Xơ vữa động mạch cũng có thể xảy ra ở các mạch máu khác trong cơ thể, gây hạn chế dòng chảy máu đến các bộ phận khác như chân, gây bệnh động mạch ngoại biên.
Bệnh thận mạn: Cholesterol cao có thể góp phần vào tình trạng bệnh thận mạn, làm suy giảm chức năng thận và gây tổn thương cho các cơ quan quan trọng khác trong cơ thể.
Để giảm nguy cơ cholesterol cao, chúng ta cần duy trì một lối sống lành mạnh, bao gồm ăn một chế độ ăn uống cân bằng, tập thể dục đều đặn, hạn chế tiêu thụ chất béo không tốt và duy trì cân nặng. Đồng thời, kiểm tra sức khỏe định kỳ và tuân thủ các chỉ định điều trị từ bác sĩ để duy trì mức cholesterol lành mạnh trong cơ thể.
